Cam, metal, plastik ve kağıt, karton gibi değerlendirilebilir atıklar çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek yeni bir hammaddeye veya ürüne dönüştürülebilirler. Bu atıkların bir takım işlemlerden geçirildikten sonra ikinci bir hammadde olarak üretim sürecine sokulmasına “Geri Dönüşüm” denir.

 

Geri kazanım ise daha geniş kapsamlıdır. Tekrar kullanım ve geri dönüşüm kavramlarını da içerir. Değerlendirilebilir atıkların kaynağında ayrı toplanması, sınıflandırılması, fiziksel ve kimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye dönüştürülmesi “Geri Kazanım” olarak adlandırılır.

 

Geri Kazanım Nedir?

 

Yeniden değerlendirilme imkanı olan atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil bir ham maddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm yada geri kazanım adı verilmektedir. Dünya üzerinde nüfusun hızla arttığı göz önüne alındığında, bireylerin her türlü ihtiyaçlarını karşılamak için ihtiyaçları da artmaktadır ve doğal kaynaklardan yararlanılması gerekmektedir. Bertaraf edilemeyen ürünler farklı dolaşım yolalrı ile yeniden geri kazanılarak kullanılma imkanına sahiplerdir.

Geri Kazanımın faydaları;

• Doğal kaynaklar korunur
• Enerji tasarrufu sağlanır
• Ekonomiye katkı sağlanır
• Atık miktarı azalır
• Geleceğe yatırımdır

Geri kazanım yöntemiyle yeni ürün elde etmek için harcanması gereken enerjinin bir kısmı harcanır ve kalan enerji kullanılmamış olur. Bu durumda enerji farklı alanlarda değerlendirilme imkanı doğar. Geri kazanımın nasıl yapılacağı, kalitesi, kullanılması gereken teknolojiler büyük önem arz etmektedir. Geri kazanılan ürünler gerekli faydayı sağlamak zorundadır. Uygun koşullarda geri kazanımı yapılmayan bu malzemeler fayda yerine daha büyük zararların oluşmasına neden olabilir. Ülkemizde bir çok malzeme farklı yollarla sistemli veya sistemsiz olarak geri kazanılmaktadır. Cam ürünler, kağıt ürünler, plastik ürünler, her türlü ambalaj ürünleri, alüminyum ürünler, atık pil ve aküler, motor yağı ve diğer yağlar, beton ürünleri, organik atıklar ve elektronik atıklar geri kazanım yolu ile değerlendirilmektedir.

 

Geri Kazanım Katılım Payı

 

10.12.2018 tarih ve 30621 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre; çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için plastik poşet, plastik ambalaj kullanımının azaltılması, depozito uygulaması, kirliliğin önlenmesine yönelik teminat alınması gibi mekanizmalar kullanılacaktır. Çevre Kanunu’na eklenen, geri kazanım katılım payı başlıklı Ek Madde 11’de “Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya süren/ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir…” hükmü yer almakta olup bu çerçevede geri kazanım katılım payının tahsiline yönelik gerekli düzenleme anılan Kanunu’nun 18’inci maddesi hükmü gereği Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik kapsamında gerçekleştirilmektedir.